Als je iemand feedback geeft, reageer je op diens handelen of prestatie. Vaak doe je dit als leidinggevende om die persoon te stimuleren en (nog) beter te laten presteren. In de praktijk is effectief feedback geven nog best ingewikkeld. En onderzoek van de laatste jaren wijst ons op nieuwe manieren die effectiever zouden kunnen zijn. Vandaag daarom 4 tips over feedback geven.
1. Dicht fouten of problemen niet toe aan karaktereigenschappen
“Jij bent ook altijd zo slordig” is iets dat er zomaar uitfloept. Voor we er erg in hebben dichten we een fout of probleem toe aan een karaktereigenschap. Dat lijkt niet schadelijk en toch kan je er vraagtekens bij zetten. Daarmee wordt de fout of het probleem namelijk minder gezien als iets dat verbeterd kan worden. En daarmee is het niet stimulerend voor de inzet tot die verbetering.
Je bevordert met dit soort karakteraanduidingen een ‘statische mindset‘ bij jezelf en bij je medewerkers. In die mindset zijn mensen bang voor uitdagingen, hechten minder aan inspanning, willen zich bewijzen (maar niet door inzet maar door zich te laten gelden), willen als volmaakt beschouwd worden en zijn bang om fouten te maken.
Ik ben in dit kader ook geen voorstander van typeringen (Myers-Briggs o.i.d. ) in teams, omdat deze (na het eerste inzicht dat soms wel wat oplevert) blijvend beperkend kunnen werken. Onderzoek onder kinderen (‘jij bent de wetenschapper en jij de artiest’, zeggen de ouders) geeft bijvoorbeeld aan dat het IQ na dit soort aanduidingen daalt.
Wat effectiever is, is een ‘groeimindset’ : iemand gelooft in ontwikkeling en wil zich daarvoor inzetten. Zit het tegen, dan zoekt iemand met een groeimindset naar manieren om obstakels te overwinnen en tegenvallers te overkomen. In een groeimindset zijn inspanning en uitdagingen positieve zaken. Bij een ervaring sta je stil bij wat je ervan kunt leren, als het tegen zit hoe je daarvan kunt groeien. Het zorgt ervoor dat mensen houden van wat ze doen, ook als het tegenzit.
Waarom wil je liever een groeimindset dan een statische mindset bij je medewerkers? Bij het werk in professionele organisaties moeten we het doen met beperkte causaliteit (er zijn geen garanties dat bij bepaalde keuzes bepaalde uitkomsten zijn). En de eisen van de omgeving veranderen, en voortdurend veranderen de wensen van onze klanten. Dat betekent dat we veelvuldig een weg moeten zoeken en nieuwe dingen proberen, en dus nieuwe dingen leren.
Stel je nu eens het verschil in mindset voor als er iets nieuws moet worden geleerd. Iemand in de statische mindset denkt ‘dat kan ik niet, dan maak ik fouten en dat is slecht voor mijn imago’. Iemand in de groeimindset denkt ‘Ha, daar moet ik mijn tanden in zetten. Hoe kan ik dit onder de knie krijgen?’. Aan welke werkhouding heb je meer?….
Een ander voordeel is dat mensen in een groeimindset beter in de gaten hebben hoe ze echt presteren dan mensen met statische mindset. Dat maakt dat op de juiste punten verbetering wordt nagestreeft. Het zorg er ook voor dat het beoordelings- of functioneringsgesprek geen enorme knauw betekent voor het ego (of een enorme discussie over eventuele kritiek). Een groeimindset betekent niet dat het krijgen van kritiek leuk is. Het is echter – in tegenstelling tot bij een statische mindset – niet bepalend, maar een probleem waar je wat aan kunt doen.
2. Gebruik geen positieve labels bij positieve feedback
Begaafd, getalenteerd en briljant zijn positieve labels en hebben helaas het risico dat het enthousiasme voor uitdagingen verdwijnt. Ook het predicaat ‘genie’ zorgt ervoor dat iemand blind wordt voor zijn eigen tekortkomingen. En daar wordt niemand beter van. Gevoelens van superioriteit zijn ook desastreus voor de samenwerking met anderen.
Wat voorzichtigheid in dit opzicht heben we niet van nature. Niet alleen zijn we steeds gewezen op het belang van complimenten, en een positief label geven is een vorm om dat te doen. We zijn bovendien gek op ‘natuurtalenten’ en ‘gaven’, en waarderen moeiteloos talent enorm. Als we denken daarmee te maken hebben geven we graag zo’n positief label als ‘briljant’. We zijn ook een beetje blind voor de inspanning en inzet die mensen die we bewonderen hebben getoond.
Wat werkt dan wel? Het bewonderen van inspanning en daar positieve feedback op geven. Beloon ‘beter worden’ (en het overkomen van obstakels door inzet) in plaats van ‘goed zijn’.
3. Breng jezelf in een goede ‘feedback-houding’
Een goede ‘feedback-houding’ is gericht op ontwikkeling en kansen. Op het laten groeien van jouw teamleden, en een werkhouding van inzet en blijven proberen als het tegenzit te bewerktstelligen. Teveel focus op wat niet goed is en niet lukt laat je team vastlopen in ellende, teveel rooskleurigheid (en het niet onder ogen zien van fouten) werkt natuurlijk ook niet. Om daarin je balans te vinden kan je jezelf in de goede houding brengen door 1 of allen van de volgende zaken te overdenken:
- Waarom vind ik het belangrijk dat mensen hun kwaliteiten kunnen ontwikkelen?
- Waar was ik vroeger niet goed in en lever ik nu goede prestaties?
- Stel dat ik een brief zou schrijven aan een medewerker die duidelijk worstelt met zijn / haar functie, wat zou ik dan schrijven over hoe zijn / haar kwaliteiten verbeterd kunnen worden?
- Weet ik nog situaties waarin ik dacht dat mensen iets niet zouden kunnen leren en die dat – tegen mijn verwachtingen in – uiteindelijk wel onder de knie hebben gekregen?
Waarom zijn deze vragen belangrijk? Ze brengen je in de eerder genoemde groeimindset waarin je gelooft in ontwikkeling: dat capaciteiten niet vaststaand zijn, maar door oefening en inzet ontwikkeld kunnen worden. Er zijn 2 redenen die voor deze mindset pleiten:
1) Veel onderzoekers stellen dat het brein maakbaar is (sla Swaab over en lees andere recente breinboeken). Dat er nieuwe verbindingen ontstaan als we nieuwe dingen leren. En dat geldt voor iedereen.
2) Het werkt. Leidinggevenden die niet vasthouden aan een eerste indruk maar die verwachten dat er nog van alles in hun team kan gebeuren, creeren sterke en creatieve teams en teamleden.
Het gaat er niet om te denken dat iedereen alles heel goed moet kunnen. De insteek naar jouw werknemer is ‘jij bent een mens, een werknemer, in ontwikkeling en ik ben geinteresseerd in die ontwikkeling’ en ‘al mijn medewerkers kunnen nog bekwaamheden ontwikkelen. In dit team kan nog van alles gebeuren’.
Het goede voorbeeld geven werkt altijd sterk. Dit zou je bijvoorbeeld kunnen doen door zelf je in te zetten en over je inspanningen en progressie te vertellen. Ondersteunend hiervoor is de keuze voor jezelf dat ‘moeite doen’ een positieve en constructieve kracht is, en geen nare klus. Je kunt laten merken dat je het leuk vind om aan iets te werken, ook al heb je het nog niet helemaal onder de knie.
4. Laat in je feedback doorklinken dat groei tijd kost
Geloof in ontwikkelbaarheid zal doorklinken in je gesprekken met je medewerkers. Koppel daaraan – voor jezelf en voor je medewerker – dat ontwikkelen tijd kost, en je geeft enorm veel ruimte voor je medewerkers om te groeien en hun prestaties te verbeteren. Dat wil niet zeggen dat je het gewoon laat lopen. Tussentijds praten over de gewenste groei is enorm stimulerend en noodzakelijk (zie ook mijn eerdere blog met tips voor het houden van een groeigesprek). Wie geboeid raakt door het leerproces van zijn werknemers heeft een sterke troef in handen.
Wil je een moedig team dat sterk is in vernieuwing? Dan is het wellicht interessant om te kijken hoe je in jouw team -en bij jezelf – een groeimindset kunt stimuleren door de juiste feedback.
Succes!
NB : Deze tips zijn gebaseerd op het werk van Carol Dweck. Haar boek ‘Mindset, de weg naar een succesvol leven’ is een aanrader!
Abonneer je nu GRATIS op mijn tips.
Krijg maandelijks een korte mail met handige tips.
Of ken je een leidinggevende van professionals die een onafhankelijk en deskundig sparringpartner kan gebruiken?
Cora Hagen
Ik ben HR- en verandermanager, econoom en coach en los HR problemen op voor organisaties van professionals. Als sparringpartner van de directie en leidinggevenden help ik met de uitdagende puzzels (en soms gedoe) die personeel met zich mee brengen. Bijvoorbeeld in geval van functioneringsproblemen, langdurige ziekte, samenwerkingsproblemen of reorganisatie.
De leidinggevende komt direct verder door onze gesprekken. En ik ga regelen, overleggen en coachen waar dat nodig is. Dit zodat mensen in harmonie met elkaar gaan samenwerken, en de juiste energie vrij komt die tot actie leidt. Hierdoor draait de organisatie een beter rendement.
Ik woon in Veenendaal (midden tussen Arnhem en Utrecht). Meer over mij kunt u vinden op de pagina Cora Hagen op mijn site.
Kijk nu op www.hzpo.nl of bel 06-23384906.
Of bezoek mijn LinkedIn profiel
Neem je iets over uit deze blog om ergens op het web te publiceren, dan mag dat onder vermelding van:
“Cora Hagen (www.hzpo.nl) is zelfstandig HR- en verandermanager en Oplossingsgericht coach en lost HR problemen op voor organisaties. Haar blog voor leidinggevenden en HR professionals is te vinden op hzpo.wordpress.com”
Tot volgende week donderdag 10.00 uur!